تاریخچه شکل گیری تحقیق و توسعه

در نیمه اول دهه هشتاد و در سال‌های 1381 تا 1385، برنامه گسترده انتقال و کسب دانش و فناوری مورد نیاز برای ساخت تجهیزات اصلی نیروگاهی در داخل کشور که از چند سال پیش آغاز شده بود به نتیجه رسید و خودکفایی در صنعت تولید برق تحقق یافت. در آن هنگام اگر چه نیاز به انرژی راهبردی برق روبه افزایش بود، اما با ظرفیت‌های شکل گرفته و تمهیدات اتخاذ شده، این صنعت در برابر شرایط پیرامونی و بین‌المللی دشوار مصون ماند.

با دستیابی به این موفقیت، چشم‌انداز جدیدی در مقابل شرکت پروژه محور نمونه سامان پدیدار شد تا این بار در قامت "طراح" تجهیزات نیروگاهی فعالیت نماید. بر همین اساس، راه‌اندازی واحد تحقیق و توسعه در دستور کار این گروه قرار گرفت تا در این مرحله، کسب توانمندی‌های علمی و فناورانه برای توسعه محصولات جدید و بهبود محصولات کنونی تحقق یابد.
واحد تحقیق و توسعه شرکت پروژه محور نمونه سامان، در سال 1386، با توجه به تغییر ساختار شرکت و هم‌زمان با گسترش فعالیت‌های گروه در زمینه صنایع برق، نفت و گاز و حمل و نقل ریلی و با تأکید بر ضرورت انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و توسعه‌ای در بهینه‌سازی عملکرد و بهبود خدمات ارائه شده در پروژه‌های آتی، تأسیس شد.

سیر تحولات تحقیق و توسعه

مسیر تحول تحقیق و توسعه در شرکت پروژه محور نمونه سامان طی سه مرحله متوالی زیر برنامه‌ریزی شده است.

• تعریف و تدوین مأموریت، اهداف، ساختار و فرایندهای تحقیق و توسعه
• راه‌اندازی نظام مدیریت فناوری در شرکت پروژه محور نمونه سامان
• مدیریت نوآوری های فناورانه

پس از راه‌اندازی فرآیندها و ساختار تحقیق و توسعه در 1386، فعالیت‌های تحقیق و توسعه در شرکت پروژه محور نمونه سامان به سطح بلوغ مناسب برای استقرار نظام مدیریت فناوری رسید.
از سال 1390 تلاش‌های برنامه‌ریزی شده و وسیعی برای توسعه مفاهیم، فرآیندها و ساختار نظام مدیریت فناوری در کلیه سطوح سازمانی در درون شرکت پروژه محور نمونه سامان در حال انجام است. هدف اصلی از این اقدامات، جهت‌دهی تحقیقات درون‌زا به منظور کسب فناوری‌های کلیدی در بدنه سازمان است تا شرکت پروژه محور نمونه سامان بتواند با مزیت رقابتی فناورانه، همزمان خلق ارزش و کاهش فاصله با رقبا در بازار را دنبال کند.

مأموریت

مأموریت این واحد، ایجاد بستری مناسب برای تبیین، برنامه‌ریزی، هماهنگی، اجرا و کنترل فعالیت‌های تحقیقاتی در جهت ارائه راهکار علمی برای حل مسائل گروه در زمینه‌های مختلف است. این واحد سیاست‌گذاری و هدایت فعالیت‌های لازم جهت توسعه و ارتقاء فناوری و تقویت بنیادِ دانش در سطح گروه را بر عهده داشته و تلاش می‌کند با ایجاد هسته‌ مناسب و بهره‌گیری از نیروهای انسانی متخصص، مبانی علمی روز، همکاری با مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی داخلی و خارجی و دانش موجود در کلیه واحدها، با رویکرد مدیریت دانش، پویایی این گروه را تسهیل نماید.

ساختار تحقیق و توسعه در شرکت پروژه محور نمونه سامان

بر اساس بررسی انواع ساختارهای سازمانی متداول در شرکت‌های معتبر جهانی مشابه با شرکت پروژه محور نمونه سامان، ساختار هیبرید برای پیاده‌سازی و استقرار تحقیق و توسعه در شرکت پروژه محور نمونه سامان انتخاب شد، بدان معنی که شرکت پروژه محور نمونه سامان در سطح ستاد و شرکت‌های گروه دارای واحدهای تحقیق و توسعه‌ای است که دانش مورد نیاز شرکت پروژه محور نمونه سامان را برای رسیدن به چشم انداز دانشی خود تولید و تأمین می‌کنند.
با تجدید ساختار انجام شده در سال 1394، بخش‌های کسب و کار به واحد تحقیق و توسعه تجهیز شده و مأمور به مدیریت پروژه‌های تحقیقاتی در حوزه توسعه و بهبود محصولات خود شدند. علاوه بر آن، نام واحد سازمانی "تحقیق و توسعه" مرکزی به "پژوهش و فناوری" تغییر یافت.
در ساختار جدید، مأموریت اصلی واحد مرکزی، حفظ یکپارچگی فعالیت‌های تحقیقاتی در سطح گروه و سیاست‌گذاری در این حوزه تعریف شده است. در طرح جدید، واحد مرکزی مأموریت دارد تا بر اساس رصد مستمر فناوری، نیازهای پژوهشی شرکت پروژه محور نمونه سامان را در ارتباط با فناوری‌های آینده و کسب و کارهای جدید، شناسایی و پروژه‌ها و طرح‌های تحقیقاتی لازم را در این حوزه تعریف و مدیریت نماید. در کنار ایفای این مأموریت، واحد مرکزی وظیفه سیاست‌گذاری، ارزیابی و کنترل و تضمین کیفیت پیاده‌سازی مدیریت دانش در گروه را نیز عهده دار شده است.